Freelance Nedir

Freelance ne demektir

Freelance: serbest çalışmak demektir. Kelime, ingilizce "bağımsız savaşçı" anlamına gelir. Genel anlamıyla, bağımsız çalışan kişi demektir; Türkiyedeki resmi karşılığı serbest meslek erbabı olarak geçmektedir. Bilinenin aksine freelance yan gelip yatma amacında değildir, ay sonunda maaş veren biri olmadığı gibi başında bekleyip neyi nasıl yapacağına karışan biri de yoktur, normal işçi ile farkı budur. Geçim sıkıntısı yine vardır fakat sevdiği işi istediği boyutta yapma özgürlüğüne sahiptir.

Gamikro gibi bir firmada Games(Oyun) grafikleri ve reklam grafikleri tasarım çalışmaları, çevirmenler, Tasarım projeleri, Web sitesi gibi alanlarda çokça görülür. Freelance çalışan kişi, kazancını maaşla değil, yaptığı iş üzerinden fiyatlandırarak ya da saatlik çalışma karşılığı ile elde eder. Çalışma saatleri de kişinin isteğine göre değişir. Freelance çalışan, işverenin sadece işini yapmakla yükümlüdür, sigorta ve diğer ihtiyaçları müşteriyi ilgilendirmez. Freelance çalıştırmak bazı firmaların dönemlik olarak tercih ettiği bir yoldur; aşırı iş yığılması durumunda veya çok üst kalite iş gerektiği durumlarda freelance çalışan aranır. Freelance çalışan, daha hızlı ve sorunsuz çalışabilir, ki işverenler için bu avantajlı bir durum oluşturur.

Freelance çalışan firmadaki elemanlara göre daha ılımlı tavırlar sergiler ve esnek hareket edebilir; örneğin işyerinde maaş geciktiğinde normal elemanlar rahatsızlık hisseder çünkü onların tek geçim kaynağı işyeridir, freelance ise birçok kanaldan kendine iş bulabildiği için parası geciken işyerine bel bağlamayıp başka işyerlerine bakar. Anlaşmalı olduğu ve bağlantısı bulunan birçok işyeri vardır. Gerektiğinde bağlantılarını arayıp iş tekliflerini değerlendirir.

Freelance çalışmanın avantajları

Freelance eğer iletişim kanallarını doğru kullanırsa birçok avantajı vardır. Freelance çalışan kişi, zamanını kiralamadığı ve sadece yaptığı işle orantılı para kazandığı için, maaşlı çalışan kişilere göre daha özgür bir çalışma ortamına sahiptir. İş yoğunluğu ve iş tercihleri kendi iradesine bağlı olduğu için kimseye hesap verme zorunluluğu duymaz. Çalışma saatleri kendi isteğine göre belirlendiği için, iş baskısı da olağan bir çalışana göre kısmen azdır. Öte yandan, bir işyerine bağlı olmadığı için, çalışan ve üstlerin baskısından da muaftır. Tembellik yapma ve aşırı çalışma seçenekleri, her zaman önündedir (Genellikle sıradan bir elemana göre fazla çalışır). Diğer bir yandan ise, bir yerde maaşlı olarak çalışan biri, ek iş olarak uzmanı olduğunuz alanda freelance olarak çalışabilir.Fakat gerçek anlamda freelance olması için kişinin bir kurumdan sabit maaş almıyor olması gerekir. Özellikle işyerinde çalışırken ek işini gizli gizli yapanlar freelance değil zaman hırsızıdır ve patronun para ödediği zamanı kişisel amaçları için kullanmış sayılır.

Freelance çalışmanın dezavantajları

Freelance çalışmanın özgürlük yanı dışardan güzel görünse bile kötü yanları da vardır. En önemli sorun; Freelance çalışanlar için iş sürekliliği yoktur. Elinde iş bulunmadığı zamanlarda işi kendisi aramalı ve pazarlık gibi konuları da kendisi düşünmelidir. Bu yüzden, sürekli bir gelir garantisi yoktur. Kimi zaman işler yoğun olurken, bazı dönemler günlerce, aylarca, para kazanamayabilir. Öte yandan, eğer Freelance çalışan kendi imkanları ile sosyal güvenlik işlerini yaptırmamış ise, sosyal güvencelerden ve emeklilik hakkından mahrumdur. Diğer bir dezavantajı ise, emeğinin karşılığını almakta yaşayacağı muhtemel sorunlardır. Eğer Freelance çalışan, işini iyi bir sözleşme ile garanti altına almamış işe, parasına almada büyük sıkıntılar yaşayabilir. Freelance çalışanların büyük bir kısmı mevcut sistemdeki haklarını tam olarak bilmezler. Bu sebeple, kimi zaman işverenin sözü geçer ve çalışanın hakkı yenir.

Freelance nasıl olunur

Her ne kadar, özgür koşullar altında daha verimli çalışacağını düşünen kişilerin tercihi gibi görünse de, Ülkemizde şahıslar genellikle iş bulamadığı için Freelance olur. Ya da Çalıştığı işteki kazancı yeterli gelmediği için ek iş yaparak serbest çalışmaya yönelir. Genel ve yanlış kanı, Freelance çalışmanın, vergisiz çalışmak anlamına geldiği düşünülerek, kayıt dışı kazanç kapısı olarak görünür. Oysa, Vergi kaydı ile freelancer olunabileceği gibi, yıllık belli limitlerin altındaki kazançlar için, resmi olarak vergiden muaf olarak da çalışılabilmektedir. Kısaca, tercihlere bağlı olarak, freelance çalışma bir kesim için ideal bir yaşam tarzı iken büyük başka bir kesim için, mecburen katlandığı, ya da ilaveten yapmak zorunda kaldığı geçim yoludur. Özellikle devlet kurumlarında çalışanların veya öğrencilerin serbest iş yaptığı görülür. Fakat bir kişiye freelance denilmesi için "free" kelimesini özellikle vurgulayarak bir kuruma bağlı olmadan çalışması önceliklidir. Yılda bir kere ek iş yapan bir memur freelance sayılmaz.

Freelance esasen; bir yaşam tarzıdır. Freelance olmak patronlardan kurtulmak ve kendi başına hayatta kalabilmek demektir. Birilerinin arkasına saklanıp güvence almak değil, risk almak demektir.

Kişi okuldan mezun olduktan sonra iki tercih yapar:

İş arayıp sigorta ve sabit maaş ile çalışır.
Eğer parası varsa kendi işini kurar.

Freelance genellikle 2. seçeneği yapmak isteyen ama sermayesi olmayan kişilerdir, amaçları önce serbest çalışıp altyapı hazırlamak, sonra büyümek ve şirket açmaktır.

Çok ender olarak, idealist kişiler "sevdiği işi" yapmak için diğer iki seçenekten de vaz geçer, parası olsa dahi bir işyeri kurmaz. Freelance bir patron olmanın problemleri ile uğraşmak yerine sevdiği işi, gerçekten ihtiyacı olan kişiler için yapar. Onun derdi para kazanmak değil, sevdiği ve gerçekten iyi yaptığı işi sergilemektir. Fakat başka bir gelir kaynağı yoksa, sevdiği işi yapmak yerine insanlarla uğraşmak zorunda kalır. İşte gerçek freelance sevdiği işe kendini adayan kişi demektir.

Freelance olmak için en önemli konu iletişim kanallarını güçlendirmek ve elinde iş olmadığında arayabileceği firmalar olmasıdır. Elinizde yeterli bağlantı varsa iş yapmaya başlayabilir ve freelance olabilirsiniz.

Freelance vergi ve hukuk sorunları

Freelance çalışanlar için Vergiden muaf çalışma imkanı olduğu gibi basit ve gerçek usullerde vergi mükellefi de olabilirler. Her durum için, vergi kanunlarında çeşitli imkanlar mevcuttur. Freelance çalışanlar, her koşulda haklarını koruyabilir. Yaptıkları işe ait sözleşme yapması, Freelance çalışan için en güçlü kalkandır. İmzalanmış sözleşme ile her zaman freelance hukuki olarak haklarını koruyabilir. Sözleşmesiz yapılan işlerde ise, işin verildiğini ispatlayabilirse, 2500 TL’ye kadar alacağını hukuki yollardan tahsil edebilir. Yalnız, bunun için işin alındığını ispatlayabilmesi gerekir. Bu anlamda işin alındığını bir E-posta vasıtası ile de kanıtlayabilir. E-posta, yapılacak işin işveren tarafından gönderildiğini ve bir iş olarak gönderildiğini açık olarak belirtecek nitelikte ise, sözleşmesiz işler için hak aramak mümkündür.

Vergisiz Resmi Freelance çalışma

Kişinin vergiden muaf olarak çalışmak için, belli bir limitin altında kazanıyor olması gerekir. Eğer kişi, toplamda senelik 50.000 TL (2012 yılındaki değer , elli bin TL) altında bir gelir elde ediyorsa, bu kişi vergi vermeden, vergi dairesine kayıt yaptırmadan, resmi olarak freelance sıfatında çalışabilir. Yaptığı işe karşılık, müşterisine makbuz imzalayabilir. Burada önemli olan nokta, freelance çalışan kişi yaptığı işin vergisini vermez fakat, işveren o vergiyi ödemek zorundadır. Bu yüzden. Freelance çalışanların, işlere karşılık verdikleri fiyatların vergiden ve KDV den bağımsız olduğunu belirterek iş almalıdırlar. Yani bir iş aldığınızda, aldığınız paranın vergisini, işini yaptığınız firma sizin adınıza vergi dairesini öder. Sözleşmelerinizde, bu durumu göz önüne alarak, verilen fiyatın vergi ve KDV içermediğini belirtmenizde, ileride oluşacak problemleri önlemek için gereklidir. Diğer bir kısıtlama ise, Aynı firmaya, bir sene içinde toplam 30.000 (Otuz bin TL) TL üzerinde vergi kaydınız olmadan, iş yapamazsınız. Bir firmaya 30.000 üzerinde iş yapmış iseniz, vergi kaydınız olması gerekir. Birden fazla firmaya, toplamda 50.000 TL kadar vergiden muaf iş yapabilirsiniz.

Basit usulde vergi mükellefi olarak Freelance çalışma.

Basit usulde freelance olarak iş yapmak çok cazip değildir, çünkü senelik toplam 35.000 TL üst limit vardır. (freelance işler için limit bu şekilde tanımlanmıştır. 2012 yılı içindir.) Bu limitin üzerinde iş yapan kişiler gerçek usulde vergi mükellefi olmak zorunda kalırlar.Basit usulde, vergi kazançla oranlıdır. Ek giderler ve vergiler yoktur. Basit usulde vergi mükellefi olmanın avantajları şunlardır:

Ticari Usülde Defter tutulmaz.
Vergi tevkifatı yapılmaz ve muhtasar beyanname verilmez.
Geçici vergi ödenmez.
Basit usulde vergilendirilen mükelleferin teslim ve hizmetleri katma değer vergisinden istisnadır.
Ticari kazancın tespitinde amortismana tabi iktisadi kıymet alışları ve satışları dikkate alınmaz.
Alınan ve verilen belgelerin kayıtları mükelleferin bağlı oldukları meslek odalarındaki bürolarda tutulmaktadır. Ancak, isteyen mükelleferkayıtlarını hiçbir yerden izin almadan kendileri tutabilecekleri gibi meslek mensuplarına da tutturabilirler.

Basit usul Mükelleflik Koşulları

Kendi işinde bilfiil çalışmak veya bulunmak, (işinde yardımcı işçi ve çırak kullanmak, seyahat, hastalık, ihtiyarlık, askerlik, tutukluluk ve hükümlülük gibi zaruri ayrılmalar dolayısıyla geçici olarak bilfil işinin başında bulunmamak bu şartı bozmaz. Ölüm halinde, iş sahibinin dul eşi veya küçük çocukları namına işe devam olunduğu takdirde, bunların bilfil işin başında bulunup bulunmamalarına bakılmaz.)
Ticari, zirai veya mesleki faaliyetler dolayısıyla gerçek usulde gelir vergisine tabi olmamak.

Şahıs firması ne kadar vergi verir

Gerçek Usul Vergi Mükellefi Freelance çalışma.
Gerçek usul vergi mükellefliği, için "Şahıs firması" tanımı da kullanılabilir. Şahıs firmaları ortaksız, ya da ortaklı olabilir, fakat, her ortak için vergi mükellefi olmak gerekir. Yani vergi mükellefliğinde ortaklık yoktur, yapılan işte ortaklık vardır. Şahıs firmaları kurulurken ya da kapatılırken, vergi dairesine başvurulması yeterlidir. Başvuru dilekçesi, yapılacak işin niteliği, kişinin kimlik bilgileri, işyeri ve ev adresi gibi temel bilgileri içeren vergi dairesinden alınan bir formdur. Bulunduğunuz ilçeye ait vergi dairesine başvurulur. Vergi dairesine başvuru dilekçesinin verildiği gün, noterden defter tasdiki yapılması gerekir. (bu önemlidir, aksi taktirde usulsüzlük cezası alınır. ) Başvurudan sonra vergi memuru işyeri yoklamasına gelir. Ve vergi levhanızı onaylamanız gerekir. Eğer muhasebeci ile çalışacaksanız, vergi levhasını muhasebeciler onaylar. Evinizi işyeri olarak gösterebilirsiniz (Home Office). Her yıl sonunda defter tasdiki yapılmak zorundadır. Her ay beyanname verilmesi gerekir. Üç ayda bir stopaj ve senede bir kere geçici vergi ödenir.

Şahıs firması için, vergi dairesi işlerinizi kendiniz de takip edebileceğiniz gibi, bir muhasebeci ile de takip ettirtebilirsiniz. Usulsüzlük cezaları almamak için bir muhasebeci ile anlaşmanız tavsiye edilir.
Şahıs firması masrafları, defter tasdiki için 120-150 TL arası bir noter masrafı haricinde başlangıç masrafı yoktur. Bir de fatura bastırılması gerekir. Fatura matbaa tarafından basılabileceği gibi, bir koçan faturanın kaşelenerek noter onaylı fatura da yaptırabilirsiniz. Fazla fatura kullanmıyorsanız, kırtasiyeden alacağınız bir fatura koçanını 50-70 TL gibi bir masraf ile Noterden onaylatabilirsiniz.
Evinizi işyeri olarak gösterebilir, kira bedelini gider olarak gösterebilirsiniz. Yaptığınız her harcamayı, belgesi ile gider olarak gösterip, vergiden düşebilirsiniz. KDV haricinde, yıllık bir vergi ödersiniz, yıllık vergi kazancınız ile orantılı olup, kazancın yüzde yirmisi kadardır. Ayrıca üç ayda bir kira stopajı ödemeniz gerekir. Bu oran da aylık yüzde 22 kadardır.

Bir de Sosyal güvenlik için Bağkur kaydı yaptırmanız gerekir. Bağkur kaydı için de önce Esnaf ve sanatkarlar odasına kayıt yapmanız gerekir. Meslek odalarının senelik aidatları vardır. 150-200 TL kadar bir aidatı her sene ödemeniz gerekir. Mesleğinizin bulunduğu oda kaydından sonra Bağkur’a başvurmanız gerekir. Bağkur için aylık prim ödemelerinizi yapmanız gerekir, ödemelerdeki gecikmeler sağlık hizmetlerinden yararlanmanıza engel olacaktır.

Homeofis nedir, nelere dikkat etmeli.

Home ofis, evde çalışma şeklidir. Bir şirkete bağlı bir çalışan olabileceğiniz gibi, kendi işyeriniz olarak da evinizi kullanabilirsiniz. Bazı şirketler, il temsilciliklerini homeofis olarak verip, çalışanın şirketi evinden temsil etmesi sağlanır. İş görüşmelerini dışarıda yapar ve daima işyerine gitmek zorunda değildir. Bazı firmalar, çalışanlarını motive etmek ve ofis giderlerini kısmak için bu çalışma biçimini benimser ve destekler. Çalışan daha rahat, baskıdan uzak ve özgür bir ruhla çalışabilir. Özellikle İnternet kullanımının yaygınlaşması ile, dünyada oldukça fazla yaygın olan homeofis çalışma biçimi, ülkemizde henüz gerektiği şekilde yaygın değildir. Özellikle çalışana saygılı, ve sadece üretime odaklı ileri görüşlü işverenlerin tercihi olan bu çalışma biçiminin desteklenip yaygınlaştırılması gerekmektedir.

Öte yandan bilişim sektörü, yaratıcılık gerektiren çalışmalar, ya da tasarım işleri gibi iş kollarına uygun olarak, kendi işinizi freelanceolarak homeofis biçiminde de yapabilirsiniz. Bu çalışma biçimi, resmi nitelikte olabilir; vergi dairesine adres olarak evinizi belirttiğinizde, resmi olarak eviniz işyeriniz olacaktır. Rahat ve esnek çalışma ortamı sunması açısından olumlu görünse de, sosyal yaşantıdan uzak bir yaşama teşvik ettiği için, homeofis çalışma biçimi sakıncalı da olabilir. Ayrıca ev ortamındaki rehavetten ötürü, işlerin sarkması, ertelenmesi, gibi ihtimaller de olduğu göz önüne alınırsa, herkes için uygun bir çalışma biçimi olmayabilir. Kendinizde yeterli iç-disiplin yoksa evinizde iş yapmayın.

Bunun yanında ailesi ile aynı evde yaşayanlar için homeofis çalışmak çok zor ve yorucudur. İşyeri demek, gerektiğinde yemeklerin gecikmesi anlamına gelir. Evde ise yemek saatinde aile reisi masada olmalıdır. Bu tip zaman bölmeleri bile işleri yavaşlatır. Birde çocuk varsa iş yapmak imkansız hale gelir, çünkü çocuk yapılan işi merak eder ve kendisi de yapmak ister.

Evli ve çocuklu bir kişi freelance çalışacaksa, anlaştığı işyerinde bir oda verilmesi veya başka bir freelance çalışan ile ortak bir ofis kiralaması verimli olacaktır, evin içindeki eşi veya çocukları müdahale edeceği için çalışm verimi düşecektir.

Homeofis ve Oyun ekibi bağlantısı

Eğer oyun grafikleri çizimi konusunda kendinizi yetenekli olarak görüyorsanız Gamikro firmasının ekibine dahil olup uzaktan oyun grafikleri çizerek para kazanabilirsiniz. Şu linkten gerekli bağlantılara ulaşabilirsiniz: Oyun Ekibi